2e uur: Bruggenbouwer Lumumba, De 11 stemmen van Srebrenica #1: Satko. Noem hun namen, 29-06-2025
(01:03) Patrice Lumumba, de eerste premier van Congo, is vooral bekend omdat hij in 1961 op lugubere wijze werd vermoord in opdracht van België. Want hij zou een gevaarlijke revolutionair zijn die het land in chaos zou storten. Dat hij veel meer was, een bruggenbouwer, is veel minder bekend. En dat moet veranderen, vindt universitair docent postkoloniale studies Sibo Kanobana. Kanobana schreef het boek Lumumba’s droom. Wat zijn gedachtegoed ons vandaag kan leren en is te gast.
(13:17) Dertig jaar geleden werd Srebrenica onder de voet gelopen door het Bosnisch-Servische leger. In vijf dagen tijd werden er meer dan achtduizend mensen vermoord en duizenden gedeporteerd. Veel gevluchte Bosniërs vonden hun thuis in Nederland. De afgelopen jaren lag de focus vooral op de Nederlandse blauwhelmen die aanwezig waren bij de val van Srebrenica. Maar wie zijn de Bosnische Nederlanders die deze geschiedenis met zich meedragen?
In De 11 stemmen van Srebrenica gaan journalist en Balkanexpert Marjolein Koster en genocide-deskundige en Srebrenica-overlevende Alma Mustafić op zoek naar hun verhalen. Hoe leef je verder met een oorlogsverleden in een maatschappij die jouw geschiedenis niet kent of begrijpt? En wat kunnen wij leren als we écht naar hen luisteren?
De 11 stemmen van Srebrenica is een productie van Marjolein Koster, Alma Mustafić en OVT. Mede mogelijk gemaakt door o.a. het Mondriaan Fonds en de gemeente Utrecht.
De 11 stemmen van Srebrenica is een multimediaal project. Er is een fotoserie voor de Volkskrant van fotograaf Robin de Puy en binnenkort openen twee tentoonstellingen: in Nationaal Kamp Vught en in DOTODOK Utrecht. Voor meer informatie ga naar: www.11stemmen.nl (http://www.11stemmen.nl)
Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/29-06-2025.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/29-06-2025.html)
--------
52:46
--------
52:46
1e uur: Werken wapenembargo’s?, De column van Nelleke Noordervliet, Terug naar de hunebedden, Stalins revival, Recensies van Sanne Frequin, 29-06-2025
(01:54) Het congres van GroenLinks-PvdA had een fusie-feestje moeten worden, maar werd overschaduwd door discussie over een volledig wapenembargo op Israël. Wat is de effectiviteit van een wapenembargo en hoe zijn ze in het verleden ingezet?
Historicus en politiek analist Ivo van de Wijdeven vertelt.
(14:11) De column van Nelleke Noordervliet
(18:14) Nadat hij zijn ouders heeft begraven in een steen-loos graf, keert journalist Frank Westerman terug naar Drenthe. Daar bekijkt hij de hunebedden van zijn geboortegrond in een nieuw licht. Hij dook in de verschillende vertellingen van de geschiedenis van de oudste monumenten van Nederland. Westerman schreef er het boek Terug naar de Nul over en is te gast.
(31:26) Ineens staat Stalins standbeeld er weer, in hartje Moskou, alsof er sinds 1956 geen zogenoemde destalinisatie is geweest Stalin moest uit de geschiedenisboeken en uit het straatbeeld verdwijnen. Maar nu staat zijn beeltenis dus weer in een Moskou’s metrostation. Maar waarom keert hij juist nu terug? We vragen het Ruslandkenner Sjeng Scheijen.
(42:32) Recensies van Sanne Frequin
- In memoriam Henk van Os en zijn boek Gebed in schoonheid
- Het verhaal van de schaal - Een podcast van Simon Heijmans over een raadsel rond een schaal van Chinees porselein.
- Gezonken Erfgoed, een Nederlandse geschiedenis aan de hand van 15 iconische scheepswrakken - Jolanda Bos, Martijn Manders, Bjørn Smit en Wouter Waldus
Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/29-06-2025.html# (xx:xx)%20Het%20congres%20van GroenLinks-PvdA had%20een%20fusie-feestje%20moeten%20worden,%20maar%20werd%20overschaduwd%20door%20discussie%20over%20een%20volledig wapenembargo op%20Israël.%20Wat%20is%20de%20effectiviteit%20van%20een%20wapenembargo%20en%20hoe%20zijn%20ze%20in%20het%20verleden%20ingezet?%20%20%20Historicus%20en%20politiek%20analist Ivo%20van%20de%20Wijdeven vertelt.%20%20%20(xx:xx)%20De%20column%20van%20Nelleke%20Noordervliet%20%20%20%20%20%20(xx:xx)%20Nadat%20hij%20zijn%20ouders%20heeft%20begraven%20in%20een%20steen-loos%20graf,%20keert%20journalist Frank%20Westerman terug%20naar%20Drenthe.%20Daar%20bekijkt%20hij%20de hunebedden van%20zijn%20geboortegrond%20in%20een%20nieuw%20licht.%20Hij%20dook%20in%20de%20verschillende%20vertellingen%20van%20de%20geschiedenis%20van%20de%20oudste%20monumenten%20van%20Nederland.%20Westerman%20schreef%20er%20het%20boek Terug%20naar%20de%20Nul over%20en%20is%20te%20gast.%20%20%20%20%20%20(xx:xx)%20Ineens%20staat Stalins standbeeld%20er%20weer,%20in%20hartje%20Moskou,%20alsof%20er%20sinds%201956%20geen%20zogenoemde destalinisatie is%20geweest%20Stalin%20moest%20uit%20de%20geschiedenisboeken%20en%20uit%20het%20straatbeeld%20verdwijnen.%20Maar%20nu%20staat%20zijn%20beeltenis%20dus%20weer%20in%20een%20Moskou’s%20metrostation. Maar%20waarom%20keert%20hij%20juist%20nu%20terug?%20We%20vragen%20het%20Ruslandkenner%20Sjeng%20Scheijen.%20%20%20%20%20%20Recensies%20van%20Sanne%20Frequin%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20Meer%20info:%20https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/29-06-2025.html#)
--------
52:47
--------
52:47
2e uur: De verjaardag van Jaws, De column van John Jansen van galen, No Man’s Land, 22-06-2025
Het was de blockbuster die de doorbraak betekende van Stephen Spielberg; Jaws. De film zette de haai neer als het bloeddorstigste monster van de zee. Nu de film zijn vijftigste viert vragen we ons af; is het imago van de haai door de geschiedenis heen veranderd? We vragen het aan Sven Gins, mediëvist en onderzoeker van historische dierenverhalen.
De column van John Jansen van Galen.
De Roma en Sinti worden al honderden jaren gezien als een gevaar. De angst voor dit zogenoemde vreemde, niet eigen volk leidde in Oost- en Midden-Europa tot gedwongen sterilisatie van duizenden Roma en Sinti vrouwen. Performer en schrijver Giovanni Brand maakte er de theatervoorstelling No Man’s Land over, deze gaat 27 juni in première in Rotterdam. Brand is te gast.
Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/22-06-2025.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/22-06-2025.html)
--------
47:15
--------
47:15
1e uur: De VS bombadeert Iran, De kernparadox, Recensies van Nadia Bouras, 22-06-2025
Amerikaanse bommenwerpers vielen de ondergrondse nucleaire installaties in Iran aan. Trump heeft het dus toch gedaan, in weerwil van zijn credo dat America First betekent dat inmenging niet in het belang van de VS is. De vergelijking met Amerika’s bommentapijt op Irak in 2003 dringt zich op. Is dit een trendbreuk met zijn America First-politiek en zijn zelf gewenste rol van zogenaamde vredestichter? Bij ons Amerikanist Casper Thomas.
Israël heeft Iran aangevallen vanwege vermeende nucleaire wapens. Maar Israël zou zelf als enige land in het Midden-Oosten al decennialang over kernwapens beschikken. Israël hanteert een strategie van ‘nucleair opacity’: het bevestigt noch ontkent het bezit van kernwapens. Journalist en voormalig Israël-correspondent Derk Walters vertelt meer.
Nadia Bouras bespreekt twee historische boeken:
Het uur van de wolven - Giuliano da Empoli (vert. Hans E. van Riemsdijk)
De wereld na Gaza - Pankaj Mishra (vert. Nannie de Nijs Bik-Plasman en Arjanne van Luipen)
Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/22-06-2025.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/22-06-2025.html)
--------
40:52
--------
40:52
2e uur: De column van Abdelkader Benali, Operatie onthechting #4: Oh, vrouwen, 15-06-2025
(00:36) De column van Abdelkader Benali.
(4:00) Vooral de foto’s van de Japanse bordelen blijken gevoelig liggen in Japan. Wie was verantwoordelijk: Amerika of Japan? En hoe zat het systeem in elkaar? Marianne spreekt een oude zuster, die na de oorlog slachtoffers van dwangprostitutie opving. Wat weet zij over de ervaringen van de vrouwen? Ook ontmoet Marianne de kleinzoon van een Amerikaanse soldaat en een Japanse vrouw. Hij is benieuwd of zij kan helpen zijn Amerikaanse familie te vinden. Terug in Nederland krijgt Marianne een verrassend bericht...
Operatie onthechting
Kunstenaar Marianne Ingleby erft het fotoarchief van haar opa Bruce Elkus, Amerikaans legerfotograaf. In 1944 vertrok hij naar het Japanse eiland Iwo Jima, bekend van een van de bloedigste slagen van de Tweede Wereldoorlog.
Als Marianne na zijn dood door de foto’s gaat stuit ze op gruwelijke beelden: soldaten met weggeblazen ledematen, een Japanse schedel op een stok als oorlogstrofee en naakte vrouwen met dronken Amerikanen in bordelen. De foto's blijken destijds nooit gepubliceerd: te ontluisterend. Liever keek men naar de wereldberoemde heroïsche foto 'Raising the Flag on Iwo Jima', hét symbool van de Amerikaanse overwinning in de Pacific.
Marianne blijkt goud in handen te hebben met het zeldzame foto-archief. Ze is benieuwd naar de ervaringen van haar eigenzinnige opa, die naast honderden foto’s ook aangrijpende brieven vanaf het front naliet. Wat heeft hij meegemaakt aan het front? Waarom maakte hij foto’s buiten zijn opdracht? Welke herinneringen roepen ze op bij de Amerikaanse veteranen? En hoe wordt er in Japan op gereageerd?
Samen met radiomaker Laura Stek reist Marianne vanuit Nederland naar Amerika en Japan, gedreven door de vraag: hoe groot is het gat tussen wat we te zien krijgen en de realiteit van oorlog?
Deel 1 en 2 kwamen in 2020 uit, deel 3 en 4 in 2025.
‘Operatie Onthechting’ is een coproductie van Prospektor en VPRO voor NPORadio1. Narratief en edit: Laura Stek, research: Marianne Ingleby, eindmix: Arno Peeters, creatief producent: Eefje Blankevoort, uitvoerend producent: Laura Verduijn, animatie: Floris Deerenberg, vertaling Japan: Manami Midorikawa en Keimi Yamada. Stemacteurs: Maarten Heijmans, Dafne Holtland, Kai Gotoh en Aki Watano.
Mede mogelijk gemaakt door het Vfonds, het Postcode Loterij Fonds voor journalisten en het NPO-fonds.
Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/15-06-2025.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/15-06-2025.html)
OVT is een baken van verrassende verhalen die historische verdieping en achtergrond bieden.
In deze feed vind je de uitzendingen terug, vol items die historische context bieden bij het nieuws, interviews met auteurs van recent verschenen boeken, verhalende radiodocumentaires en podcasts, recensies en columns. OVT is hét geschiedenisprogramma op de Nederlandse radio, gemaakt door de VPRO. Liever alleen documentaire-rubriek Het Spoor Terug in je feed? Abonneer je dan op de podcast ‘Het Spoor Terug’.
Brasil